โรคลำไส้แปรปรวน (IBS)

           โรค IBS เป็นกลุ่มอาการที่เกิดจากความผิดปกติของการทำงานของลำไส้ โดยที่ไม่มีความผิดปกติหรือพยาธิสภาพของอวัยวะใดมักมีอาการ

• ปวดท้อง หรือไม่สบายท้อง
• มีปัญหาเรื่องการขับถ่าย ท้องผูก หรือท้องเสียง่าย รู้สึกถ่ายอุจจาระไม่สุด มีมูกปนกับอุจจาระ
• ท้องอืด มีลมในท้อง

           โรค IBS ไม่ใช่โรคร้ายแรง ไม่ใช่โรคที่คุกคามถึงชีวิต ไม่ใช่สาเหตุของมะเร็ง แต่เป็นโรคเรื้อรัง เป็น ๆ หาย ๆ ในประเทศไทยพบอุบัติการณ์ของโรคประมาณ 4.6-6.8% พบได้ในผู้ป่วยที่มีอายุตั้งแต่ 20 ปี พบมากในช่วงอายุ 30-50 ปี พบในผู้หญิงมากกว่าถึง 2.4 เท่า

สาเหตุของโรคเกิดจากสมมุติฐานดังต่อไปนี้

1. การบีบตัวของลำไส้ผิดปกติ ซึ่งอาจเป็นไปได้ทั้ง ช้ากว่าปกติ ทำให้ท้องผูก หรือเร็วกว่าปกติ ทำให้ท้องเสีย
2. ระบบประสาทที่ผนังลำไส้ไวต่อสิ่งเร้ามากกว่าปกติ เช่น จากความเครียด จากอาหารบางชนิด เช่น อาหารที่ทำจากนม อาหารที่มีไขมันสูง หรือแอลกอฮอล์ เป็นต้น หรือตามหลังภาวะติดเชื้อในระบบทางเดินอาหาร หรือจากการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมน
3. ความผิดปกติในการควบคุมการทำงานของแกนที่เชื่อมโยงระหว่างประสาทรับความรู้สึกระบบกล้ามเนื้อของลำไส้และสมอง

           เนื่องจากอาการของโรคนี้คล้ายคลึงกับอาการของโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ เพราะฉะนั้นควรรีบมาปรึกษาแพทย์ถ้ามีปัญหา ปวดท้อง ท้องอืดบ่อย มีปัญหาระบบในการขับถ่ายเปลี่ยนไป โดยเฉพาะผู้ที่มีอายุมากกว่า 40 ปีขั้นไป หรือมีประวัติมะเร็งลำไส้ในครอบครัว เพื่อให้แพทย์ซักประวัติ ตรวจร่างกาย และตรวจสืบกันให้แน่ชัดอีกครั้ง

ผู้เขียน :  พญ. สุรีย์พร ศันสนีย์วิทยกุล